CƠ CHẾ NHỊP NHANH VÀO LẠI NÚT NHĨ THẤT
(MECHANISM OF
ATRIOVENTRICULAR NODAL REENTRANT TACHYCARDIA)
Nhịp nhanh vào lại nút nhĩ thất (AVNRT) hầu như là nguyên
nhân phổ biến nhất của nhịp nhanh trên thất nhịp đều kịch phát, chiếm khoảng ½ hoặc
hơn tổng số ca nhịp nhanh trên thất được chẩn đoán bởi điện sinh lí. Mặc dù nhịp
nhanh vào lại nhĩ thất có thể xuất hiện ở bất cứ lứa tuổi nào, hầu hết các bệnh
nhân có lần đầu tiên trong độ tuổi 40 và 50. 70 % loạn nhịp này là nữ.
Ở những bệnh nhân với AVNRT có ít nhất hai đường dẫn truyền khác biệt về chức năng. Một đường nhanh đặc
trưng bởi tốc độ dẫn truyền nhanh và thời kì trơ kéo dài. Đường thứ hai là đường
chậm điển hình với tốc độ dẫn truyền chậm và thời kì trơ ngắn.
Trong suốt nhịp xoang, dẫn truyền qua qua nút nhĩ thất đến
thất xảy ra qua đường nhanh Hình 1
HÌNH 1
Vào lại
nút nhĩ thất điển hình bắt đầu bởi sự khử cực sớm nhĩ trong lúc dẫn truyền xuôi
chiều đi xuống của đường nhanh bị block do thời kì trơ kéo dài trong khi đó dẫn
truyền trực tiếp xuôi chiều 1 cách chậm qua
đường chậm. Nếu dẫn truyền xuôi chiều qua đường chậm đủ chậm để thời kì trơ của
của đường nhanh đủ kết thúc. Khi đó xung xuôi chiều qua đường chậm có thể dẫn
truyền ngược chiều qua đường nhanh trở lại nhĩ, vì vậy gây ra vòng vào lại.
Hình 2
APD: atrial premature depolarization
HÌNH 2
Nhịp
nhanh vào lại nút nhĩ thất là phổ biến, như vừa mô tả, là do vòng vào lại trong
đó dẫn truyền xuôi dòng qua đường nút nhĩ thất chậm và dẫn truyền ngược chiều
qua đường nhanh. Bời vì dẫn truyền xuôi dòng qua qua bó His và sau đó đến các
nhánh bó đến thất xảy ra cùng thời điểm dẫn truyền dẫn truyền ngược chiều qua
đường nhanh đến nhĩ, có một sự ghi đồng thời hoặc gần đồng thời của sóng P và phức bộ QRS trên ECG. Hình 2 ECG
không thấy sóng P do bị lẫn vào trong sóng QRS do sự ghi đồng thời trên ECG.
Khoảng
10 % nhịp nhanh vào lại nút nhĩ thất không phổ biến, có sự đảo ngược của vòng
vào lại, nghĩa là dẫn truyền xuôi dòng đường nhanh và ngược chiều theo đường chậm,
đặc trưng bởi nhìn thấy rõ sóng P đảo ngược trên ECG chuyển đạo II, III, aVF do
và khoảng RP trong nhịp nhanh kéo dài hơn PR. Loại nhịp nhanh vào lại nút nhĩ
thất này thường bắt đầu bởi khử cực sớm thất và hiếm khi duy trì lâu. Hình 3
VPD: ventricular premature depolarization
HÌNH 3